sobota, 30 grudnia 2017

Sos pieczarkowy

Pasuje do mięs, klusek lub kaszy. Uniwersalny sos pieczarkowy, który nasza rodzina uwielbia od lat. Przepis prosty, a wykonanie banalne. Tylko robić i polać na przykład pyszne kluski śląskie.

Sos pieczarkowy


*Sos pieczarkowy*
  • pół kilograma pieczarek
  • 2 łyżki gęstej śmietany
  • łyżka masła
  • pieprz
  • sól
  • świeża natka zielonej pietruszki
Pieczarki kroimy w talarki i obsmażamy na maśle dodając do smaku pieprz i sól. Pod koniec dodajemy 2 łyżki gęstej śmietany i dusimy sos chwilkę. Śmietana powinna nam sos odpowiednio zagęścić. Po zgaszeniu palnika dodajemy posiekana natkę pietruszki i mieszamy sos.

Pierogi ze szpinakiem

Pyszne pierogi ze szpinakiem, białym serem, podane na roszponce. Pyszny i delikatny obiad. Przy okazji porządny przepis na ciasto na pierogi. Sprawdzony i stosowany przez nas od lat.

Pierogi ze szpinakiem


*Pierogi ze szpinakiem*
  • 60 dag mąki
  • 3 łyżki oleju
  • 300ml gorącej wody
  • 60 dag szpinaku
  • 30 dag białego sera półtłustego
  • 3 ząbki czosnku
  • łyżka masła
  • sól
  • pieprz świeżo mielony
Przesianą mąkę wyrabiamy z olejem i z ostrożnie dolewaną gorącą - prawie wrzącą wodą. Wystudzone ciasto wyrabiamy w rękach. Po uzyskaniu elastycznej masy ciasto dzielimy na porcje i wałkujemy na kilkumilimetrowe płaty. Z pomocą szklanki wycinamy kółeczka.

Pierogi ze szpinakiem


Na łyżce masła rumienimy czosnek uważając by się nie przypalił. Dodajemy mrożony lub świeżo posiekany szpinak. Dusimy z dodatkiem wyciśniętego czosnku. Ostudzony szpinak mieszamy z rozkruszonym lub zmielonym białym serem półtłustym. Solidna porcja soli i świeżo mielonego kolorowego pieprzu zakończy pracę nad farszem.
Kółeczka ciasta wypełniamy farszem. Brzegi pieroga sklejamy dociskając delikatnie widelcem lub palcami. Pierogi gotujemy w osolonej wrzącej ale nie hulającej wodzie. Co jakiś czas mieszamy je delikatnie drewnianą łyżką by nie przykleiły się do dna lub do siebie. 

Pierogi ze szpinakiem


Pierogi ze szpinakiem omaścić można zeszkloną na odrobinie tłuszczu czerwoną cebulą. Rewelacyjne i proste w przygotowaniu danie.

wtorek, 26 grudnia 2017

Kluski śląskie - czorne

Przepis na tradycyjne gumiklyjzy podawałem w poprzednim wpisie. Czas na drugi rodzaj klusek śląskich. Kluski śląskie czarne, szare lub czorne stanowiły dla mnie zawsze większą wartość niż białe kluseczki tak popularne w naszym kraju. Specyficzny kolor i bardziej ziemniaczany smak, idealnie komponuje się z modrą kapustą i roladą śląską. 

Kluska śląska czorna


Tak robi je mój ojciec, robię i ja:

*Kluski śląskie - czorne*
  • ziemniaki - 2kg
  • sól
  • mąka ziemniaczana - ewentualnie
Ilość ziemniaków zależna jest od tego ile kluseczek chcemy zrobić. Przepisy zalecają stosunek 3:1 jednak ojciec od lat stosuje zasadę 1:1. Jedna część surowych tartych ziemniaków, jedna część ugotowanych. Zawsze mu wychodzą idealne byle tylko starte ziemniaki zostały solidnie odciśnięte z płynu.

Jeden kilogram ziemniaków gotujemy w osolonej wodzie po uprzednim cienkim obraniu lub w łupinkach. Drugi kilogram surowych ścieramy na małych oczkach tarki. Utarte ziemniaki wrzucamy do siateczki zrobionej z gazy lub tetrowej pieluchy. Musimy je dokładnie pozbawić wody. Wyciskamy z ziemniaków ostatnie soki do przygotowanej miseczki. To co wyciśniemy jest ważne. W wodzie znajduje się naturalna skrobia, która  ciasto na kluski  zagęści. Musimy jedynie odczekać chwilę po wyciskaniu ziemniaków i zlać ostrożnie wodę z pojemnika. Pozostały na dnie i ściankach osad należy dodać do ziemniaków.

Ugotowane ziemniaki miażdżymy przez praskę lub w inny sposób robimy z nich jednorodną masę. Do ugniecionych ziemniaków dodajemy odciśnięte z wody surowe ziemniaki wraz z naturalną skrobią powstałą po odciśnięciu. Mieszamy ciasto dokładnie doprawiając solą do smaku. 

Kluska śląska czorna


Każdy ziemniak jest inny i nie w każdym jest wystarczająca ilość skrobi. Można to łatwo sprawdzić krojąc surowego ziemniaka na pół. Jeśli ziemniak łatwo się skleja oznacza to sporą ilość skrobi w tym gatunku. Jeśli ciasto wychodzi nam zbyt rzadkie nie bójmy się dodać łyżki lub dwóch ziemniaczanej mąki. Kluski na tym nie ucierpią.

Kluski śląskie czorne nie są tak elastyczne jak ich białe koleżanki. Gotowanie ich jest z tego powodu ciut trudniejsze i wymaga naszej uwagi. Na osoloną wrzącą wodę wrzucamy odpowiednią dla garnka ilość klusek. Od razu mieszamy wodę drewnianą łyżką by kluski się nam nie skleiły i nie przywarły do dna. Kluska czorna potrafi się rozgotować więc obserwujmy wodę - gdy zacznie się robić mętna warto jedną z klusek sprawdzić. Przecinamy ją na pół. Jeśli jest ugotowana wyciągamy resztę klusek z wody. 

Kolor jest zależny od rodzaju ziemniaków. Niektóre ziemniaki po starciu ciemnieją tak szybko jak jabłka. Z nich uzyskamy idealną czorną kluskę. Inne nie czarnieją tak szybko, a czasami wcale. Jednak specyficzny smak tartego surowego ziemniaka będzie tak samo dobry czy kluska ściemnieje czy nie.

Kluski śląskie - gumiklyjzy

Banalny przepis na kluski śląskie z dziurką. Tak się robiło je w moim domu. Bez jajek i innych dodatków. Zawsze wychodzą. W kolejnym przepisie pojawią się trochę trudniejsze kluski śląskie zwane na Śląsku czorne.


*Kluski śląskie - gumiklyjzy*
  • ziemniaki około 2,5kg nieobranych
  • mąką ziemniaczana
Ziemniaki obieramy i gotujemy w osolonej wodzie. Ostudzone ziemniaki ubijamy i ucieramy na gładką masę. Wypełniamy ziemniakami miskę, ugniatamy na równo i masę dzielimy na 4 części. Jedną część wyjmujemy z miski i w jej miejsce sypiemy do równego ziemniaczanej mąki.

Kluski śląskie

Wyjęta część ziemniaków wraca do miski i całość mieszamy bardzo dokładnie. Jeśli masa wydaje nam się zbyt kleista podsypujemy mąki ziemniaczanej.

kluski śląskie

Z masy formujemy kluski, palcem wyciskamy charakterystyczną dziurkę i odkładamy na ściereczkę. Kluski przed gotowaniem powinny chwilę pooddychać zakryte drugą ściereczką. Wrzucamy je do osolonego wrzątku. Pamiętajmy jednak by woda nie hulała. Utrzymujemy odpowiednią temperaturę wody mieszając kluski delikatnie drewnianą łyżką. Po wypłynięciu gotujemy jeszcze 2 minuty.

sobota, 16 grudnia 2017

Żurek na wędzonce

Kwaśna zupa czyli żur. Bez żurku na śląsku ani rusz więc i przepis na żurek musiał się na blogu pojawić. Na końcu przepisu jest sposób na przygotowanie domowego zakwasu. Można też użyć sklepowych zakwasów bo są coraz lepsze lub użyć zakwasu pozostałego po pieczeniu razowego chleba. Ważne by w składzie miały tylko mąkę żytnią razową, czosnek i wodę. Ewentualnie jakieś przyprawy...


Żur na wędzonce



*Żurek na wędzonce*
  • zakwas na żur 
  • wędzonka - 500g
  • kiełbasa - 400g
  • cebula - 1 sztuka
  • marchew - 3 sztuki
  • korzeń pietruszki - 2 sztuki
  • seler - ćwiartka
  • por - liście
  • czosnek polski - 4 ząbki 
  • liść laurowy
  • ziele angielskie
  • sól
  • pieprz
  • majeranek
  • ziemniaki - kilka sztuk
  • śmietana do zup
Wędzonkę zalewamy wodą i gotujemy zbierając zaburzyny. Można użyć wędzonego surowego boczku, wędzonych żeberek, nawet kości wędzone dadzą oczekiwany efekt. Kiełbasę kroimy w plasterki i obsmażamy z posiekaną cebulą na odrobinie oleju lub bez jeśli jest tłustawa. Dodajemy pokrojony w plasterki czosnek. Gdy wszystko się zrumieni dodajemy na patelnię obrane, umyte i pokrojone w większe kawałki warzywa. Chodzi o to by co nie co się przypiekły zanim trafią do wywaru. Zwiększy to ich efekt.

Całość dodajemy do wędzonki. Odrobiną wywaru podlewamy patelnię by skarmelizowane części kiełbasy czy warzyw również trafiły do garnka. Doprawiamy całość solą, pieprzem i dużą ilością majeranku. Wrzucamy do garnka kilka liści laurowych i kilka ziaren ziela angielskiego. Gotujemy do miękkości warzyw. Teraz możemy do garnka wrzucić pokrojone w kostki ziemniaki choć tradycyjnie żurek je się z nimi osobno. W żony domu gotuje się ziemniaki na puree, dodaje złocistą cebulkę i podaje z żurkiem. W moim domu jadło się żur z ziemniakami w kostkę i pajdą chleba w ręce. Bardziej na wzór polskiej zalewajki.

Żur na wędzonce

Gdy ziemniaki zmiękną wlewamy zakwas. Ważne by kwas nie trafił do garnka póki warzywa nie będą miękkie. Gdy wlejemy zakwas za wcześnie ziemniaki lub warzywa pozostaną już twardawe. Gotujemy całość chwilę i zabielamy śmietaną. 

*Zakwas na żur*
  • mąka żytnia na żur 6 łyżek
  • czosnek - 3 ząbki
  • liście laurowe - 2 sztuki
  • ziele angielskie - 5 sztuk
  • sól
  • ciepła woda
  • litrowy słoik
    Zakwas przygotowujemy w litrowym słoiku wypełniając dno mąką żytnią grubo mieloną. W sklepach można kupić mąkę specjalnie przygotowaną na żurek. Popytajcie w swoich warzywniakach. Zalewamy mąkę ciepłą (nie gorącą) wodą tak na 3/4 słoika. Wrzucamy liście laurowe, ziela angielskie i posiekany w plastry czosnek. Szczypta soli i słoik odstawiamy w ciepłe miejsce przykrywając go ściereczką.

    Zakwas na żur


    Przy dobrych wiatrach zakwas będzie gotowy w 5 dni, a jeśli użyjemy odrobiny zakwasu z poprzedniego razu przyspieszymy kwaszenie do 2-3 dni.

    środa, 13 grudnia 2017

    Surówka z kapusty kiszonej i jabłka - Thermomix

    Najlepsza i najszybsza surówka z kiszonej kapusty z dodatkiem słodkiego jabłka. Przepis na Thermomix ale z podanych składników łatwo przygotować ją w mikserze lub ręcznie. 


    Surówka z kiszonej kapusty z jabłkiem


    *Surówka z kiszonej kapusty i jabłka*

    • kapusta kiszona - 200g
    • jabłko - 150g (obrane i usunięte gniazdo nasienne)
    • marchew - 100g (obrana)
    • cebula - 1 sztuka
    • olej/oliwa - 15g
    • cukier - łyżeczka
    • pieprz
    Jabłko kroimy w mniejsze kawałki. Marchew również. Cebulę na ćwiartki. Wrzucamy wszystko do naczynia miksującego. Dodajemy olej, cukier i porządną szczyptę świeżo zmielonego pieprzu. Miksujemy całość 3s/5obr. Zgarniamy kopystka na dno.

    Surówka z kiszonej kapusty z jabłkiem

    Dodajemy kapustę kiszoną i miksujemy 4s/5obr. Surówka gotowa. 


    wtorek, 5 grudnia 2017

    Łosoś zapiekany w koperku

    Jeszcze jeden przepis ze starego bloga. Sposobów na przygotowanie łososia jest wiele. My lubimy jeden z nich szczególnie: łosoś zapiekany w koperkowym masełku z pyszną chrupiącą bułką tartą.

    Łosoś zapiekany w koperku


    *Łosoś zapiekany*
    • porcja filetu łososia na 4 osoby (około 60dag)
    • porządne 2 łyżki posiekanego koperku
    • oliwa z oliwek
    • bułka tarta
    • 4 łyżki masła
    • sól
    • pieprz
    • czosnek 2 ząbki
    • 1/2 cytryny
    Łosoś zapiekany w koperku
    Na początku musimy filet łososia pozbawić skóry i podzielić na 4 lub 6 części. Układamy kawałki w głębokim talerzu. Kropimy filety sokiem z wyciśniętej cytryny i odstawiamy do lodówki na jakieś 30-40 minut do skruszenia.

    Łosoś zapiekany w koperku

    W miseczce mieszamy 4 łyżki miękkiego masła z rozgniecionym czosnkiem i koperkiem. Mieszamy dokładnie by połączyć wszystkie składniki. W drugiej miseczce mieszamy oliwę z bułką tartą, pieprzem i solą. Musimy wymieszać całość do uzyskania gęstej masy.

    Łosoś zapiekany w koperku


    Naczyniu żaroodpornym smarujemy oliwą z oliwek i układamy na dnie filety łososia. Na każdej porcji układamy, lekko rozsmarowując masło koperkowo-czosnkowe. Na tak przyprawione masłem filety układamy bułkę tartą z drugiej miseczki. Piekarnik rozgrzewamy do temperatury 190 stopni i zapiekamy łososia około pół godziny. Bułka tarta, która osiągnie odpowiedni złoto-brązowy kolor oznajmia nam bezsprzecznie, że nasz obiad jest gotowy.

    Porcje łososia kropimy sokiem z cytryny i dekorujemy świeżym koperkiem.

    Schab w kapuście

    Swego czasu poniższy przepis na schab wzbudził słuszny podziw w Sieci. Dość długo mój profil na Smakerze (kulinarny portal Interii) był oblężony użytkownikami zaciekawionymi składem tej potrawy.  Schab upieczony w kapuście i śmietanie jest tak kruchy, że nie potrzebujemy noża by go z apetytem skonsumować. Miękki i aromatyczny. Kapusta natomiast dostaje takiego kopniaka z ziół i mięsa, że można zwariować smakując ją razem ze śląskimi guminklyjzami

    Schab w kapuście


    *Schab w kapuście*
    • 1kg schabu bez kości
    • 0,5kg kapusty kiszonej
    • 2 cebule
    • śmietana słodka 30% 200ml
    • mąka
    • tymianek świeży
    • ziele angielskie
    • liść laurowy
    • pieprz
    • sól
    • oliwa
    Umyty i odtłuszczony schab dzielimy na kotlety. Rozbijamy mięso tłuczkiem i nacieramy solą, pieprzem i świeżym tymiankiem. Obtaczamy kotlety w mące i smażymy na patelni z odrobiną oliwy do rumianego koloru. Z jednej i drugiej strony. Odkładamy kotlety na osobny talerz, a w tłuszczu uzyskanym z ich smażenia rumienimy pokrojoną w talarki cebulę. Złoty kolor cebuli da na sygnał by na patelnię trafiła pokrojona kiszona kapusta. Podsmażamy całość jakieś 5 minut doprawiając angielskim zielem, liściem laurowym, pieprzem i solą.

    Schab w kapuście


    W naczyniu żaroodpornym wysmarowanym oliwą układamy kilkoma warstwami mięso i kapustę. Warstwa mięsa - warstwa kapusty. Na wierzch trafia kilka ziaren ziela angielskiego, liści laurowych i gałązki świeżego tymianku moczonego w oliwie. Całość doprawiamy świeżo mielonym kolorowym pieprzem i oblewamy całym woreczkiem słodkiej śmietanki. Schab w kapuście musi się piec około godziny w piekarniku rozgrzanym do temperatury 180 stopni. Podajemy z guminklyjzami lub tradycyjną śląską kluską tartą zwaną też czorną. Boskie jedzenie mimo prostoty przepisu. Przepisy na wspomniane śląskie kluski w dwóch wersjach już niedługo na nowym blogu się pojawią.


    poniedziałek, 4 grudnia 2017

    Jabłecznik sypany

    Przepis na ciasto najprostsze z możliwych. Pachnący świeżymi owocami i cynamonem dom? To późnojesienne popołudnie tuż po upieczeniu najprostszego ciasta na świecie. Jabłecznik zwany też szarlotka sypana może spokojnie być symbolem polskiej jesieni. 

    Jabłecznik sypany


    *Jabłecznik sypany*
    • 2 kg jabłek
    • szklanka mąki pszennej
    • szklanka kaszy manny
    • 3/4 szklanki cukru
    • 1 i 3/4 łyżeczki proszku do pieczenia
    • cynamon
    • cukier waniliowy
    • kostka masła
    Ciasto nie dość że jest przepyszne jest tak proste, że przyrządzi je każdy. Do pojemnika wsypujemy mąkę, kaszę manną, cukier i proszek do pieczenia. Mieszamy dokładnie i rozdzielamy całość na 3 szklanki. W blaszce (użyliśmy podłużnej ale najlepszy efekt uzyskamy w tortownicy lub naczyniu do tartej) musimy rozściełać papier do pieczenia. Jabłka obieramy ze skórki i ścieramy na największych oczkach tarki a uzyskaną masę dzielimy na pół. Do przygotowanej blaszki wsypujemy pierwszą szklankę sypkiej mieszanki. 

    Jabłecznik sypany


    Na to rozkładamy pierwszą część startych jabłek. Posypujemy jabłka cynamonem i cukrem waniliowym. Kolejna szklanka zostaje wysypana na wierzch. Na to trafia druga część jabłek które przyprawiamy cynamonem i waniliowym cukrem. Całość zakrywamy zawartością ostatniej szklanki. Na wierzch układamy pokrojoną kostkę masła. Ciasto pieczemy w piekarniku około godziny w temperaturze 180 stopni. Brązowa skorupka na wierzchu da nam znać że deser gotowy.

    Jabłecznik sypany


    Uwielbiam to ciasto na ciepło jednak na drugi dzień też jest pyszne. Oczywiście jedynie wtedy gdy na drugi dzień ciasto zostanie, a w to wątpię.

    Błękitna Laguna - ciasto biszkoptowe

    Z serii "Odświeżamy stare przepisy". Pyszne  ciasto biszkoptowe z galaretką, bitą śmietaną i amerykańską borówką osłodziło nam chociaż jeden dzień. Co prawda ciasto najczęściej zwane jest smerfetka ale co jak co Błękitna laguna do niego bardziej pasuje. Tak więc zapraszamy nad prześliczne tropikalne morze.

    Błękitna Laguna


    *Błękitna laguna*
    • 1,5 szklanki mąki
    • szklanka cukru
    • 6 jajek
    • 2 łyżeczki proszku do pieczenia
    • 750ml śmietany kremowej
    • 5 niebieskich galaretek
    • cukier puder
    • borówki amerykańskie
    • blaszka prostokątna o wymiarach dna: 32x21cm i wysokości 6cm
    • ŚmietanFix - ostateczność
    Oddzielamy białko od żółtek. Ubijamy gęstą pianę z białek dodając pod koniec odrobinę cukru. Pamiętajmy wyjąć jajka z lodówki na godzinę przed przyrządzaniem ciasta. Powinny mieć temperaturę pokojową. Do ubitej piany dodajemy roztrzepane żółtka i delikatnie mieszamy całość. Do uzyskanej masy jajecznej dodajemy przesianą mąkę i proszek do pieczenia. Całość skrupulatnie łączymy ze sobą bez użycia mechanicznych mikserów. Struktura ciasta musi być delikatna by biszkopt wyrósł jak należy. Foremkę wykładamy papierem do pieczenia i wylewamy do niej przyszłe biszkoptowe ciasto. W temperaturze 180 stopni ciasto powinno się piec około 30 minut. Sprawdzamy je patyczkiem. Ostudzony biszkopt przecinamy wzdłuż na dwie równe połówki. 

    W pół litrze wrzątku rozpuszczamy jedną z galaretek i odstawiamy w chłodne miejsce do stężenia. Około 500ml śmietanki ubijamy na sztywno. Dwie kolejne galaretki rozpuszczamy w półtorej szklanki wrzątku. Wystudzoną i tężejącą choć nadal płynną galaretkę ciągle mieszamy i dodajemy ubitą śmietanę. Stworzy nam się masa a'la ptasie mleczko, którą wypełniamy pokrojoną w kostkę robioną przez nas galaretką. Dolna warstwa biszkoptu wraca do formy. Rozkładamy na niej uzyskane ze śmietany i galaretek niebieskie ptasie mleczko. Drugą część biszkoptu układamy na wierzchu.

    Błękitna Laguna


    Dokładnie umyte borówki osuszamy na papierowym ręczniku. 250ml kremówki ubijamy na sztywno dodając pod koniec łyżkę cukru pudru. W razie kłopotów można użyć wynalazku Dr.Oetkera - ŚmietanFix. Nie raz, nie dwa uratował ów specyfik nie jedno ciasto z bitą śmietaną. Niestety dzisiejsza jakość śmietan pozostawia wiele do życzenia. Szczególnie ludziom starszej daty przyzwyczajonym do solidnej kremowej łatwo ubijającej się śmietany, dzisiejsze odtłuszczane namiętnie i rozwadniane specyfiki sprawiają sporo kłopotu. ŚmietanFix może pomóc jeśli ktoś nie jest fanatycznym przeciwnikiem modyfikowanych chemicznie ułatwiaczy. Ubitą śmietanę układamy na wierzchu ciasta, posypujemy sporą ilością borówek i zalewamy kolejnym dwiema tężejącymi galaretkami rozpuszczonymi w 2 szklankach wody. Odstawiamy ciasto na godzinę do lodówki by nabrało orzeźwiających właściwości.

    Ciasto jest pyszne i rozpływa się w ustach. Wiem na pewno, że w jakieś zimowe popołudnie gdy nadejdzie tęsknota za nadmorską plażą i chłodną, orzeźwiającą bryzą odpalimy piekarnik by przygotować to pyszne letnie ciasto.